پان ایرانیست خوزستان | تارنمای تشکیلات خوزستان حزب پان ایرانیست

شهر باستانی هرمز اردشیر همین جاست

نوامبر 12, 2008

پاینده ایران

هرمز اردشیر همینجاست

 

 

پس از مطرح کردن وجود لایه های باستانی ومقداری سفال های شکسته در میدان دروازه اهواز،محل احداث یکی از ایستگاههای قطار شهری در آذر سال 1386 که مطبوعات اقدام به چاپ مطلبی در این خصوص نمودند تا به امروز مسائل واتفاقات مختلفی به وقوع پیوست که در بخشی از این مطلب که بنا به ضرورت دیگری نوشته شده است خواهیم پرداخت. طی یک سال اخیر پس از طرح مسائلی پیرامون وجود شهر باستانی هرمز اردشیر در مسیر قطار شهری و دیگر محلات باستانی اطراف این پروژه علی رغم همکاری های متعددی که با انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان و دیگر تشکل های همسو مثل کانون فرهنگی لر بختیاری ایرانیان صورت گرفت شاهد هجمه های مختلفی به اعضای هیئت مدیره انجمن بودیم. طی چند روز گذشته انعکاس مطالبی از سوی رئیس پروژه باستان شناسی کشورو مدیر عامل قطار شهری اهواز باعث شد سخنگو و نائب رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان به طرح موضوعاتی پیرامون سخنان این دو مقام مسئول بپردازد. پاسخ قاطعانه انجمن به رئیس پژوهشکده باستان شناسی کشور که مدعی شده بود «در میدان دروازه آثاری از وجود هرمز اردشیر یافت نشده» در روزنامه صبح کارون وخبرگزاری ایسنا و بسیاری دیگر انعکاس یافت که در ادامه می خوانید:

**********

سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان :

اظهارات رییس پژوهشکده باستان شناسی کشور بی اساس است اهواز چهار هزار سال تاریخ دارد چرا سازمان میراث فرهنگی اصل پرونده ثبتی هرمز اردشیر را منتشر نمی کند؟

 سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان به اظهارات حسن فاضلی نشلی رییس پژوهشکده باستان شناسی کشور که به منظور بازدید از کاوش باستان شناسان در میدان دروازه به اهواز آمده بود واکنش نشان داد. مجتبی گهستونی گفت: فاضلی نشلی در حالی از انجام کاوش در منطقه دروازه برای یافتن بقایای شهر تاریخی هرمز اردشیر طی 2 ماهه گذشته سخن می گوید ، که انجام این کاوش ها از 20 روزگذشته آغاز شده است. وی گفت: من اعتقاد دارم که این مقام مسئول ماموریت دارد که پرونده هرمز اردشیر را برای همیشه ببندد، چرا که ایشان نمی خواهند قبول کنند که هرمز اردشیر در سال 1310 به شماره 43 ثبت شده و محدوده آن را درون شهر اهواز ذکر کرده است. چرا که ایشان در گفت و گوی خود با خبرنگاران گفته است: اين كاوش‌ها بر اساس اظهارات دوستداران ميراث فرهنگي انجام شد. از سوي اين افراد گزارش وجود يك شهر تاريخي كه آدرس دقيق آن مشخص نشده به سازمان ميراث فرهنگي كشور ابلاغ گرديد. گهستونی بیان داشت: باستان شناسان چگونه توانسته اند طی بیست روز مسیر 23 کیلومتری و 28 ایستگاه را که طبق قرارداد باید کاوش کنند بررسی نمایند و به این نتیجه برسند که این محدوده تاریخی نیست. مگر این باستان شناسان چند گمانه زده اند. سئوال من از آقای فریادیان مسئول هیات باستان شناسی این است که چرا به جای اینکه گمانه ها را به سمت جنوب ایستگاه یعنی از دروازه به سمت راه بند که در اصل بر روی تپه قرار دارد بزنند ، به سمت شمال که زمین تخت است هدایت کرده اند. وی در واکنشی دیگر به سخنان فاضلی نشلی که گفته بود بر اساس بررسی های ما و با ادامه روند کار برای ما ثابت شد که در منطقه مذکور و در ایستگاه مترو هیچ گونه اثر تاریخی وجود ندارد گفت: بررسی های ما و گفت و گو با آقای فریادیان این موضوع را ثابت کرد این تیم کارشناس که هیچ نیروی بومی در آن مشغول به کار نیست برای کار دیگری به خوزستان آمده اند. قطعا دعوت از خبرنگاران برای مشاهده یک سری مکان از قبل تعیین شده بدون آنکه خیلی از این عزیزان از محتویات ماجرا اطلاع داشته باشند اصلا وجاهت ندارد. گهستونی فعالیت مترو را به دلیل کم کاری سازمان میراث فرهنگی برای نجات بخشی شهری که از سوی این سازمان اعتقادی به وجود آن نیست را غیر واقعی عنوان کرد. این افراد مسئول اگر واقعا دلسوز تاریخ اهواز هستند بهتر است که محتویات اصلی اسناد پرونده هرمز ادشیر را که در سال 1310 به ثبت رسیده است را منتشر کنند تا همگان به حقیقت سخنان انجمن دوستداران تاریانا خوزستان که با هیچ کس حاضر نیست بر سر تاریخ معامله کند پی ببرند. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان دریافت 30 میلیون تومان از قطار شهری برای انجام کاوش های باستان شناسی را بی اساس عنوان کرد و گفت: براساس پیگیری های صورت گرفته شده و اظهارات مدیرعامل فعلی قطار شهری اهواز در یک جلسه مشترک با انجمن و سخنان بعضی از نزدیکان رییس سازمان میراث فرهنگی خوزستان اعتبارات اختصاص به کاوش های باستان شناسی 200 میلیون تومان است. وی در ادامه با اشاره به سخنان این مقام مسئول که گفته بود كساني هم كه گفته‌اند در اين منطقه شهر هرمز اردشير وجود دارد، اشتباه كرده‌اند چون اين منطقه در طول دوران خود فاقد آثار تاريخي باارزش بوده است، گفت: در هر منبع تاریخی هر فرد غیر کارشناسی که مراجعه و مطالعه نماید مشخص می گردد که اهواز تاریخی 4 هزار ساله دارد و در زبان اَکدی و بابلی ، هل تم تی نامیده می شد و در زمان اشکانیان نام فعلی اهواز “تاریانا” بوده و در دوره ساسانی بعد از نبرد اردشیر بابکان با اردوان پنجم تاریانا توسط اردشیر اول تجدید بنا شد و نام این شهر به “هرمز اردشیر” تغیر یافت. این شهر در دوره ساخت به دو قسمت بازرگانان و پیشه وران و در قسمتی دیگر اشراف و ثروتمندگان زندگی می کردند که به بخش اول آن “هوجستان واجار” و به بخش دوم “هرم شیر” می گفتند. وی افزود: در زمان ورود اسلام به ایران ، هرم شیر توسط اعراب مورد حمله قرار گرفت و از بین رفت و بخش دیگر که هوجستان واجار نامیده می شد به دلیل رونق تجارت ، هوجستان واجار به نام عربی “سوق الاهواز” تغیر نام یافت. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان تصریح کرد: تایید باستان شناسان اعزامی از تهران در چند مرحله به خصوص در تاریخ شانزدهم دی ماه مبنی بر باستانی بودن لایه ها ی مشاهده شده در میدان دروازه ، شکل گیری شهرها و تمدن های بزرگ در مجاورت رودخانه ها به خصوص رودخانه کارون ، وجود بقایای چندین سد بر روی رودخانه کارون به خصوص در زیر پایه های پل سیاه ، وجود گور دخمه در حصیر آباد، وجود تپه های باستانی در آسیه آباد و خرمکوشک ، وجود پایه ستون های متعدد در اهواز قدیم ( عامری) ، استقرار مناطق حصیر آباد، عامری، سخیریه و آسیه آباد بر روی تپه از جمله دلایل وجود یک شهر تاریخی در مسیر قطار شهری است. مجتبی گهستونی از مسئولین میراث فرهنگی درخواست نمود که به دلیل سیاست های غلط که روزی در آن خصوص غبطه خواهیم خورد ، میراث فرهنگی را قربانی نکند ، چرا که وظیفه سازمان میراث فرهنگی نجات بخشی و حفظ آثار و محوطه های باستانی است. وی یادآور شد که هم اکنون به طور شدید به سه تپه باستانی در حصیر آباد، خرمکوشک وچُنِیبِه اهواز خسارت وارد شده است.

  

اما پاسخ به سخنان مدیر عامل قطار شهری که در تاریخ پنج شنبه 16 آبان ماه 1387انعکاس یافت :

1-      بیان سخنانی غیر کارشناسی و خلاف واقع از سوی مدیر عامل قطار شهری به هیچ وجه در شان فردی که خود خوزستانی است و ظاهراً دلش برای تاریخ فرهنگ این استان می سوزد نیست(اشاره به تیتر،ایستگاه دروازه محل دفن زباله بوده است).

2-      برابر بخشنامه 62180/10 مورخ 5/3/75 استانداری خوزستان کلیه دستگاههای دولتی قبل از اجرای پروژه های عمرانی موظف به استعلام از سازمان میراث فرهنگی در خصوص وجود یا عدم وجود آثار فرهنگی تاریخی در محدوده اجرای پروژه می باشند. متاسفانه قطار شهری اهواز به این وظیفه قانونی عمل نکرده است. اگر استعلامی هم انجام داده باشد ضرورت انتشار آن وجود دارد.

3-      یافت نشدن آثار و لایه های باستانی در منطقه دروازه ( که بر روی این موضوع اختلاف نظر وجود دارد) به معنای عدم وجود یک شهر باستانی نیست.

4-       انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا در اولین روزهای آغاز به کار باستان شناسان در مسیر قطار شهری ضمن تماس با رئیس هیات ،قول همکاری را برای به نتیجه رسیدن این موضوع داده که البته ایشان عنوان داشتند تا بعد از کاوش ها ومطالعات مورد نظر هیچ کس حق حضور در حین کاوش را ندارد( که البته وعده ایشان با حضور فاضلی نشلی وخبرنگاران محترم زیر پا گذاشته شد).

5-      مدیر عامل قطار شهری در بخشی از گفتگوی خود با صبح کارون اظهار داشته است که باستان شناسان بی غرض به اینجا آمده و گفته اند میدان دروازه باستانی نیست. این در حالی است که صورتجلسه 16/10/86 که با حضور 5 کارشناس زبده وباستان شناس برجسته سازان میراث فرهنگی کشور و 2تن از معاونان سازمان میراث فرهنگی خوزستان و 2 کارشناس مسئول قطار شهری امضا شده است بر باستانی بودن منطقه تاکید و به انجام گمانه زنی های باستان شناسی تاکید می کند.

6-       آیا مدیر عامل قطار شهری که سعی میکند خود را دلسوز میراث قلمداد کند نباید درگفت وگوی خود از دلسوزی انجمن تاریانا برای مشخص گردیدن واقعیت سخن می گفت: چگونه ایشان به خود اجازه می دهد که دوستداران میراث فرهنگی را مغرض وکارشناسان سازمان میراث فرهنگی را بی غرض معرفی کنند. آیا تلاش انجمن تاریانا ویا هر دوستدار میراث فرهنگی برای اطلاع رسانی،حفاظت وصیانت ار تاریخ ،فرهنگ وتمدن باشکوه ایرانی مغرضانه است.

7-       ایشان در بخشی از گفت وگوی خود اظهار داشته که طی گمانه زنی های متعدد، تکه های سفال مربوط به زمان حال است در حالی که سرپرست هیات کاوش چندین بار در دیدار با اعضای هیئت مدیره انجمن تاریانا گفته اند اگر چه اینجا هرمز اردشیر نیست اما سفال ها مربوط به دوره هخامنشی است .

8-      هلاکویی در بخش دیگری گفته میدان دروازه محل خرید و فروش سفال وکوزه بوده است که باید گفت: اگر این مکان اینگونه بوده است که ایشان فکر می کند پس چرا اثری از مغازه های سفال وکوزه فروشی نمی بینیم. شاید منظور ایشان محل های خریدو فروش کوزه وسفال مربوط به دوره ساسانی و اردشیر بزرگ می باشد که ظاهراً کارشناسان بی غرض سازمان میراث فرهنگی نتوانسته اند یا نخواسته اند قدمت آن را اعلام نمایند.

9-       وی در اظهار نظر غیر مستند دیگری گفته اند: در سال 1310 پژوهشگری از اهواز رد شده واز وجود شهر هرمز اردشیر خبر داده است. قابل توجه آقای هلاکویی اینکه در سال 1309 بعد از تصویب حفظ آثار ملی، ثبت آثار تاریخی کشور آغاز و در سال 1310 شهر هرمز اردشیر نه توسط پژوهشگری عبوری بلکه توسط هیات باستان شناسی فرانسوی که در خوزستان مشغول به کار بوده این شهر ثبت می شود. صدالبته اینکه شهر هرمز اردشیر را به طور کامل دیده اند ولی کسی نیست که با مراجعه به مرکز اسناد فرانسه ،اسناد و مدارک موجود این شهر را پیگیری نماید.

10-   اما ایشان در بخش دیگری از گفت وگوی خود سخن از انتشار گزارش نهایی کاوش بعد از بررسی کامل 24 ایستگاه یه میان آورده اند حال این سوال پیش می آید که چرا پس از بررسی یک گمانه ودر آغازین روزهای کاوش اقدام به جنجال خبری کرده وچرا آقای فاضلی نشلی که خود یک فرد علمی است تحمل نکرده و نتیجه کاوش را به بعد از فصل کاوش (که 45 روز است) موکول نموده است آیا این اقدام سازمان میراث فرهنگی ومصاحبه شما به عنوان مدیر عامل قطار شهری برای موج سازی وهجمه بر علیه دوستداران میراث فرهنگی ننبوده است. آیا این اقدام شما زمینه ای برای کسانی که همواره تلاش می کنند عنوان” گهواره تمدن “و”بهشت باستان شناسی” را از خوزستان بربایند فراهم نمی کند. به راستی اعلام تاریخی نبودن مسیر قطار شهری و پشت نیروگاه زرگان که ادعای دیگر انجمن تاریانا بوده است به معنای چیست؟

11-   انجمن تاریانا با مطالعه بیش از 60 منبع موثق تاریخی که برای مطالعه همگان موجود است وگفت وگو با کارشناسان وباستان شناسان بی غرض تر از کارشناسان مورد نظر آقای هلاکویی همچنان بر وجود شهر هرمزاردشیر در مسیر قطار شهری ودیگر محلات اطراف آن اعتقاد دارد.

12-   وجود گور دخمه های حصیر آباد وتپه های صنایع فولاد ،وجود تپه های باستانی در آسیه آباد،استقرار محلات قدیمی اهواز در حاشیه کارون وجود پل ساسانی (معروف به پل بندشادُروان) در زیر پایه های پل سیاه و وجود نهر “دستجرد” یا “دستگرد” در اهواز قدیم گواه وجود هرمز اردشیر ویا دیگر شهرهای تاریخی در اهواز فعلی را می دهد .

13-   مشاهده یک محوطه باستانی در خرمکوشک یک هفته پس از اظهارات آقای نشلی و یک روز پس از سخنان آقای هلاکویی که برای اولین بار در این جوابیه به آن اشاره می شود وهمچنین درخواست معاونت حفظ واحیای سازمان میراث فرهنگی خوزستان (متولی ثبت آثار) مبنی بر ضرورت ثبت پایه های پل ساسانی در زیر پل سیاه (واقع در رودخانه کارون) وهمچنین نجات بخشی پایه ستون های موجود در منطقه عامری همچنان گواه وجود شهر هرمز اردشیر در مناطق از پیش گفته شده را می دهد. در پایان ضمن تشکر رسانه های دیداری و شنیداری ومردم فرهیخته که دوستداران میراث فرهنگی را همراهی می کنند از کسانی که ناآگاهانه دوستداران میراث فرهنگی را تنها می گذارند درخواست داریم حداقل اگر حمایتی نمی کنند ، خیانت نکنند.

مجتبی گهستونی- سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان

به امید ایرانی آباد و آزاد در سایه حاکمیت ملی

پاینده ایران

Entry Filed under: Uncategorized. .